Immanuel Kant’ın ‘Kategorik İmperatifi‘ Üzerinden İnsanlara Ahlaka Uyma Çağrısı

Kant , ahlak yasasını bir ‘Kategorik İmperatifi olarak hiçbir şeye bağlı olmadan kesin bir buyruk olarak kabul etmiş.

Kant ‘ın başlıca ilkelerinden biri : “Yani bir şey yapacağım zaman , aynı durumda herkesin aynı şeyi yapmasını isteyebileceğimden emin olmalıyım .” Ahlak yasasını savunan ve niyete önem veren Kant , az önce belirttiğim sözünü de gönül rahatlığıyla demiştir . Ve sözlerine bir yenisini daha ekliyor ; “Diğer insanları hiçbir zaman sadece bir araç olarak değil , aynı zamanda daima kendi başına bir amaç olarak görüp buna göre davranmalıyız . “ Lâkin bir eylem çıkar doğrultusunda yapılıyorsa bu koşullu eylemdir ve ahlaki değildir . Filozoflarımızın söylediklerini dikkate alırsak , yeni bir bakış açısı edineceğimize ve düşüncelerimizin doğruluğuna ereceğimize eminim .

Bir davranışta bulunduğumuz zaman şunu düşünebiliriz ; yaptığım davranışı bana olmak üzere herkes birbirine yaparsa ve bu davranış yasada bulunsaydı nasıl olurdu ? Eğer bu soruyu birkaç dakika düşünüyorsan, demek ki yanlış giden bir şeyler var çünkü doğruluğundan emin olduğun bir şey hakkında birkaç dakika bile olsa düşünmezsin .

Aynı zamanda Kant , insanın ödev varlığı ( Pflicht) olduğunu söylüyordu . Ödevin bir özneye bağlı olduğunu da vurguluyordu . Edindiğim bilgilere göre Kant , Aristoteles’in ahlak görüşüne karşı çıkmış . Ölçülülük bir erdem diyen Aristotelese karşı Kant da ölçülülük gibi tutumların kendi başlarına iyi olmadıklarını çünkü bir özneye bağlı olduklarını söyleyerek dikkatimi çekmiştir .

Ahlaki bir değer çıkar doğrultusunda gerçekleşmemelidir . Kendin için istemelisin . Örneğin; sana ebeveynlerin sana kızmasınlar , diye onların istediklerini yerine getirmek . Kant için bu yanlış ve asla ahlaki değildir .

Bir daha söylemem gerekirse ; ‘Kategorik İmperatifi ‘ kesin buyruk olarak adlandırılır ve kaynağı akıldır üstelik herhangi bir koşul içermez .

Yazımda Kant’ın ‘Kategorik İmperatifi’ üzerinden anlatmak istediğim ve vurgulamak istediğim bir husus vardı . “Genel bir yasa olmasını isteyebileceğin bir maksime göre eyle .”

Senin davranışın bir yasaya koyulsa ve sana ya da bir başkasına yapılırsa dünya güzelleşir mi , yoksa daha da kötüleşir mi sevgili okur ? Descartes edasıyla düşünüyorum o halde varım diyelim . Düşünüyoruz o halde varız!