Adana’nın yıkık dökük varoş bir mahallesinde sabah olmak üzereydi.

İsmail, üşüyerek yatağından doğruldu. İri kara gözlerini ovuşturarak

sağına soluna bakındı. Yıkık dökük evin ortasında duran kovaya gözü

ilişti. Kova yarıya kadar su dolmuştu. Eğreti, çinko tavandan su

damlamadığına göre yağmur durmuş olsa gerek deyip, içten içe sevindi.

Acele ile elini yüzünü yıkayıp, yattığı sedirin altından giysi

selesini çekti. Anasının özenle katladığı, defalarca yama tamirinden

geçmiş kıyafetlerini, seleden aldı. Üzerinden pijamalarını çıkarıp

katlayarak seleye koyan İsmail, kıyafetlerini acele ile giydi. Duvarda

asılı aynanın yanına sıkıştırılmış kuşlu kemik tarakla, dalgalı siyah

saçlarını taradı.

İsmail, yoksulluktan zayıf düşmüş bir çocuktu. Yüzünün güzelliği,

belirgin gamzeleri, masum bakışları ve on üç yaşında olmasına rağmen

ağırbaşlı, sessiz halleriyle, onu tanıyanların gönlünü kazanmış bir

çocuktu.

Akranları onu içten içe kıskanırdı. Geçen yaz, akranlarından Hallaç

İbrahim’in oğlu Dombili Musa, derslerinden zayıf getirince, babası onu

hallaç çubuğuyla dövmüş, döverken de;

“İsmail gibi de olamadın, aç değilsin açıkta değilsin. O çocuk, aç

susuz gazete satıyor, sınıfında birinci oluyor. Sen ne yapıyon? Ha bre

semirip şişiyon!” diye bağırmıştı.

Mahalleli, Dombili Musa’yı, babasının elinden zorla almıştı. Dombili

Musa, bu duruma kinlenmiş, İsmail’i sokağın başında kıstırmıştı.

Şişman cüssesine rağmen, gücünün yetmediğini anlayınca, yerden bir taş

alıp kafasını yarmıştı.

*

İsmail, sabahın alaca şafağında, kafasına anasının ördüğü bereyi de

geçirip, düştü gazete matbaasının yoluna. Soğuk hava, onu dondursa da

eve ekmek götürme mücadelesiyle yoluna devam ediyordu. Üzerine giydiği

eski ceket ve yamalı pantolon onu bir türlü ısıtmaya yetmiyordu.

Defalarca köşkerde onarılmış yırtık ayakkabısı da su alıyordu. Bir

süre sonra matbaaya ulaştı ve gülümseyerek içeri girdi. Matbaacı Yusuf

Efendinin yanına yaklaştı

.

“Benim gazetelerim hazır mı Yusuf emmi?”

Yusuf, şefkatli gözlerle İsmail’e bakarak;

“Hazır kara oğlum. Yüz taneyi hazırladık.”

İsmail, gazeteleri gülümseyerek aldı.

“Yusuf emmi, bana okumam için kitap verecektin.”

Yusuf, tamam der gibi kafa salladı.

“Ama bir şartım var. Vereceğim bu kitapların özetini yazıp bana getireceksin”

İsmail’in sevinçten gözleri parladı.

“Tamam emmi.”

Gazeteleri hızla aldı, kapıya doğru yönelirken, Yusuf ardından seslendi.

“Dur oğlum nereye? Yengen peynirli sıkma yapmış. Vereyim de yolda ye!”

İsmail’in masum yüzünde güzelim gamzeleri belirdi. Peynirli sıkmayı

Yusuf’tan alırken;

“Yusuf emmi bana Orhan Kemal’in ekmek kavgasını verdin ya! Bitmek üzere.”

“Kitabı bitirsen, bu sefer Yaşar Kemal’in teneke adlı eserini

vereceğim. Ben yemek ye diyorum, sen kitap diyorsun sıpa!”

İsmail durakladı. Yusuf’a bir şey soracak gibi oldu. Tekrar vazgeçip

kapıya yöneldi. Yusuf, bunun farkına varıp;

“Bir şey mi diyecektin bana İsmail’im? Yine neyi merak ettin?”

İsmail, kapının yanında durdu Yusuf’a masumca tebessüm etti.

“Yaşar Kemal’le, Orhan Kemal gardaş mı? İkisinin de soyadı aynı!”

Yusuf, kahkaha attı. Babacan bir tavırla elini İsmail’in omzundan

tutup, severcesine kendine çekti.

“Yok, gardaş değiller ama ben bilirsem gardaştan öteler. Kader

gardaşlığı işte. Hadi sen doğru işine!”

Gazeteleri matbaadan aldığı gibi, koşar adımlarla evin yolunu tutan

İsmail, ayaklarının soğuktan karıncalandığını hissediyor, ancak

karınlarını doyurmak için yeten paradan biriktiremeyip yeni bir

ayakkabı alamamanın umutsuzluğu içini burkuyordu.

Yıkık dökük çinkolu evlerinin kapısına gelip anası Gümüş’e seslendi.

“Ana uyandın mı?”

Gümüş içerden;

“Uyandım oğlum. Yufkanın içine azıcık pekmez gezdirip dürüm yaptım

sana. Yede git kurban olduğum. Bacıların uyandığında da kendi hal

çarelerine bakarlar.”

İlkokulda hademelik yapan İsmail’in anası, akça pakça, hafif etine

dolgun, kısa boylu, fukaralık ve yılgınlığa inat, oldukça güler yüzlü

bir kadındı. Hademelik yaptığı okulun öğrencileri ve çalışanlarının

biricik Gümüş analarıydı.

Gümüş, İsmail’e yemesi için pekmez sürülü dürümü uzattı.

İsmail, iri kara gözleriyle anasına uzunca baktı.

“Yusuf emmim sıkma verdi ana, sende bunu bacılarıma ver.

Gümüş, yavrusundan peynirli sıkmayı almak istemedi.

“Aboov! Kurban olurum sana oğlum. Sen gazete satacağım diye mahalle

mahalle seğirtip durursun. Yede et olsun bedenine.”

İsmail, elinde ki sıkmayı tahta taburenin kenarına iliştirirdi.

Gazeteleri alıp kapıya yöneldi. Gümüş ardından seslendi.

“Sen de öğlen okula geç kalma. Gazeteleri satar satmaz yetiş okula.” dedi.

Kasaplar çarşısını, Buğday pazarını, Melekgirmez’i, Halep çarşısını,

Küçük saati, Bakırcılar çarşısını, Asma altını neredeyse Adana’nın

belirli yerlerini dört dönen İsmail, Gazete satışını arttırmak ve

dikkat çekmek için;

“En önemli haberler, Yeni Adana gazetesinde” diye avazı çıktığı kadar

bağırıyordu.

“Yazıyoor!

Yazıyor!

Aşk cinayetini yazıyor…

Yazıyoor!

Yazıyor…

Yazarın yazdığı son kitabında, hükümet aleyhine yazı yazdığı yazıyor.

Yazıyoor! Yazıyor! Yazar hainlik yapmış! Mahpusa düştüğü yazıyor!

Hepsi yeni Adana gazetesinde yazıyoor!

Birkaç dükkâna girip çıkarken, köşedeki esnaf; “Ver şuradan bir

gazete” diyor. Gazetelerin birçoğunu satmanın mutluluğu ile daha da

yüksek sesle bağırıyordu.

“Yazıyoor!

Yazıyor…

Futbol maç sonuçları yazıyor!” derken, saat kulesinin vuruşlarıyla

irkildi. Okuluna geç kalacağını anlayıp, koşar adımlarla eve geldi.

Yamalı pantolonunun üzerinden kara önlüğünü giydiği gibi okula

fırladı. Yorgunluktan halsiz düşen İsmail, sokağın başındaki çeşmeden

su içip hızla okul yoluna doğru koşmaya başladı.

Akşam okuldan çıkıp evine koşturan çocuk, sattığı gazeteden kazandığı

üç beş kuruşu anasına götürürken, muhakkak kız kardeşlerine de birer

tane akide şekeri almayı unutmazdı. Eve ulaşıp, kapıda bekleyen

bacılarına akide şekerlerini verir, onların sevinciyle mutlu olurdu.

İsmail’in babası, bağda bahçede yıllarca ırgatlık yapmış, ince

hastalığa tutulup, bir yıla yakın yatağa düşmüştü. Doktora,

parasızlıktan uğrak veremeyip, ardında üç çocuk ve mazlum bir eş

bırakarak ölüp gitmişti. Tüm aile beş parasız, sersefil ortada

kalınca, Gümüş, Kaymakam’a kadar gitmiş;

“Efendim, ben sersefil, aç susuz, üç çocukla ortada kaldım. Sizden

karşılıksız yardım istemiyorum. Emeğimle çalışacağım bir iş

istiyorum.” Demiş, Kaymakam bu söze duygulanıp, Gümüş’ü bir okula

hademe olarak işe aldırmıştı.

Kenar mahallenin yıkık dökük evinde kirada oturan Gümüş’ün aldığı

maaş, üç çocuğuna yetmez olmuştu. İsmail, yaşından daha fazla olgundu.

Yaşadığı hayat ona sorumluluk aşılamıştı. Oda anasına katkı olsun diye

gazete satmaya başlamıştı. Bazen anasına sarılır;

“Biraz daha güçleneyim, bir yandan okur, bir yandan sırtımda taş

taşırım. Sen yeter ki üzülme” diye teselli eder, Akranları ile

sokaklarda oyun oynamayı bile esirgerdi kendinden.

*

İsmail, bütün gazeteleri sattıktan sonra fırından çarşı ekmeği alıp,

evine gelmişti. Anasına sevinçle seslendi;

“Ana bugün fırından çarşı ekmeği aldım”

Yine mi aldın! Yufka ekmeğin içine çarşı ekmeğini sarıp yemeği de

sende gördüm oğlum. Çarşıdan aldığın ekmeğe para mı yeter ”

Anasının söylenmelerini duymazdan gelip; “Ana” dedi sessizce;

“Bir tane gazete ayırdım. Yemeği yedikten sonra gaz lambasını yakıp

tüm havadisleri okurum sana”

Gümüş’ün yüzü güldü. En sevdiği şey, oğlunun ona gazete okumasıydı.

Onunla yaşıt akranları bile okumakta zorlanırken, oğlu su gibi okurdu

havadisleri.

İsmail, başladı havadisleri okumaya;

“Nişanlı iken başka gence gönül düşürüp sevdiği ile kaçan genç kız,

ağabeyleri tarafından hunharca öldürüldü.”

Habere kendini kaptıran Gümüş, birden yekinip dizine vurdu;

“Vay! Dedi. Vay! Yazık olmuş sevenlere!”

“Hükümete ve düzene başkaldırmak suçundan Çukurovalı Yazar

tutuklanarak Adana hapishanesine gönderildi.”

Anası onaylar gibi başını salladı;

“Duydum. Köy Enstitüsü’nden gelen öğretmen, öbür öğretmene anlatırken

duydum. Adamın yazdıkları kötü şeyler değilmiş”

İsmail, gazeteyi katlayıp, oturduğu sedire serili çulun altına koydu.

“Ama hükümete başkaldırmış diyorlar ana. Sanki suç işlemiş gibi. Ben o

kitabı biliyom. Yusuf emmide vardı o kitaptan. Sabaha karşı gazeteleri

almaya gittiğimde yarım yarım okurdum. Dağları, bayırları, bizim gibi

insanları anlatmış. Biz suç muyuz, suçlu muyuz? Ovalar, bayırlar suç

mu? Bunun için mi attılar yazarı kodese?”

Gümüş paniğe kapıldı;

“Sus! Senin ağzın ne söyler! O, Komünistmiş! Hükümete başkaldırmış.”

İsmail, o gece bir türlü uyuyamadı: “Komünist neydi acaba, nasıl bir

şeydi?” diye düşünüp durdu.

Ertesi gün matbaadan gazeteleri alıp, soluğu Adana açık cezaevinin

kapısında aldı. Cezaevinin çevresi yüksek duvarlarla örülmüştü.

Duvarın üzerine teller çevrilmişti, Demirden yapılmış dev kapının

üzerindeki levhayı okudu; “Adana Yarı Açık Cezaevi” Birden aklına

gazeteler geldi, işini hatırladı. Bağırmaya başladı;

“Yazıyoor! Yazıyor! Aynur Aydan’ın yeni sevgilisini yazıyor!

Ankara’da hükümetin karıştığını yazıyor!”

Cezaevinin bahçesinde dolanan gardiyan, tel örgülere iyice yanaştı ve seslendi.

“Ne o lan! Bana gazete mi satacaksın? Git çarşıda satsana sıpa! Burada

in cin top oynuyor! Görüş günüde değil ki gelenlere satasın.”

“Yok, gitmem. İçeride bir yazar varmış, ona gazete getirdim”

Gardiyan daha da sinirlendi; “Sen mi verdin bu kararı?”

“He ben verdim”

Gardiyan, çocuğun inatlaşmasına şaşırdı.

“Burası cezaevi. Böyle herkese bir şeyler de getiremezsin. Hadi bas

git, belanı arama! Elimde kalma çocuk!

“Gitmem emmi ben gazete satacağım.”

Gardiyan isyan edercesine, “Sabır Allah! Kimin oğlusun sen?

Nerelisin?” diye sordu.

Anavarza’danım. Irgat Hakkı'nın oğluyum.”

Gardiyan gülümsedi; “ Demek Irgat Hakkı’nın oğlusun. Bende

Anavarzalıyım. Rahmetli babanla az pamuk toplamadık. Gencecik gitti

zavallı. Hadi var git oğlum. Gazeteni başka yerde sat.”

“Gitmem emmi! Komünist yazarı merak ediyom!”

Gardiyan bastı kahkahayı.

“Ulan oğlum, bunlarda bizim gibi insan. Ama komünist! Hükümetimize

başkaldırıyorlar! Hain bunlar hain! Ama her gün gazete soruyordu bize.

Ver götüreyim”

İsmail, sevinçle çantasından çıkardığı gazeteyi gardiyana uzattı ve

çarşıya doğru yola koyuldu.

Yazıyor, yazıyoor!

En sıcak haberler Yeni Adana gazetesinde yazıyor!

*

İsmail, gazeteleri gün içinde sattıktan sonra, hemen hemen her gün,

kilometrelerce yol yürüyordu. Cezaevinin kapısına gelip, kendi hakkı

olan gazeteyi, gardiyanla, yazara gönderdiğinde, yazar ona para

göndermesine rağmen, parayı kabul etmiyordu. Bu süre boyunca yazarın

ne kadar kitabı varsa okumuş, ona olan hayranlığı bin kat artmıştı.

*

Günün yorgunluğuyla Matbaadan parasını alan çocuk, derme çatma

müstakil evlerden oluşan sokağının başına geldi. Mısmıl bakkaliyesine

girip, bacılarının istediği horozlu şekerlerden iki tane aldı.

Kapılarının önünde çelik çomak oynayan mahallenin çocuklarını görünce

durakladı. Şekerleri görüp canları istemesin diye gömleğinin içine

sakladı. Hızlı adımlarla evlerine girdi. Günün yorgunluğunu anasının

dizine yatarak çıkarmayı seven İsmail, evde anasını göremeyince

şaşırdı. Bu alışılmışın dışında bir durumdu. Gümüş, hiçbir zaman hava

kararınca dışarı çıkmaz, evlatlarını başına toplardı. Genç yaşta dul

kalınca elin âlemin ağzına laf vermemek için kimsenin kapısına

gitmezdi.

İsmail, bacılarına şekerlerini verdi ve anasının nerede olduğunu

sordu. Bacıları da bilmediklerini söyleyince, panikle evden çıkıp,

komşularına doğru yürümeye başladı. Az ilerde mahallenin en yaşlısı

Iraz karıyla anasını gördü. Derin bir nefes aldı. Hızla onların yanına

yaklaştı. Anasının ağladığını gören İsmail, kötü bir şeyler olduğunun

farkına vardı. Ne bahçe kapısından içeri girebildi, ne de anasına

seslenebildi. Endişe içinde ne olduğunu anlamaya çalıştı. Anasının

derdini soracaktı ama “oğlum üzülmesin” diyecek, belki de kendinden

laf saklayacaktı. Bunu düşünerek, duvarın ardına saklandı. Anasını ve

Iraz karının konuşmalarını dinledi.

Iraz karı;

Ağlama Gümüş’üm, it ürür, kervan yürür! Elci Halil dediğin de kimmiş!

Dağın itine bak hele! İsmail’imi nerde görmüş?

Gümüş;

“Nasıl ağlamam Iraz ana. Elci Halil önümü kesince çok korktum. Erim

öldü öleli kimse önümü kesmediydi benim. ‘Gümüş hatun cezaevinden mi

geliyon?’ dedi. ‘Cezaevinde kimim kimsem yok ki gideyim’ dedim. ‘Oğlun

komünist yazarı kendine baba tayin etmiş! Diyorlar’ dedi. Ne

diyeceğimi bilemedim. Kafamı öne eğdim hızla yürümeye başladım. Ben

yürüdükçe, bir yandan peşimden geliyor, bir yandan bağırıyordu. ‘evlen

de evde bir erin olsun. Yoksa komünist olacak sıpan” dedi. Elin âlemin

içinde malamat etti beni”

Iraz karı elini beline koydu. Kaşlarını çattı;

“Bak hele baak! Sana ne oluyor dümbük demedin mi? Benim oğlum ne yaptı

sana demedin mi?

Gümüş;

“Dedim demem mi! Komünist yazara parasız gazete götürüyor oda bu

yollara özeniyor belli dedi. Başına bir er gerek, kaç zamandır yanığım

sana dedi.”

Iraz Karı, sanki elci Halil karşısındaymış gibi hiddetle yere tükürdü.

“Vay ki vay! Bakmaz götünün sansağına, çıkar dağın yünsağına!

Sidikliye bak hele! Eee sen ne yaptın?

“Ne yapayım Iraz ana, çok korktum. Koşarak rahmetli erimin gardaş gibi

sevdiği gardiyan İbrahim’in evine gittim. ‘Gardaş, benim oğlan, yazara

her gün gazete götürüyormuş öyle mi?’ dedim. ‘Getiriyor Gümüş bacı’

dedi. ‘Elci Halil, İsmail’in yazara gazete götürdüğünü nereden

biliyor?’ dedim. ‘Onunda gardaşı adam yaralamaktan yatıyor. Gardaşını

ziyarete geldiğinde İsmail’in gazete getirdiğini görüyordu. Hayırdır?’

dedi. Benim yolumu kestiğini, adamın bakışlarını hiç beğenmediğimi

söyledim. Allah var Gardiyan İbrahim’de sinirlendi. Görürsem edeceği

bilirim ben dedi.”

Iraz karı üzüldü. Bilirdi ersiz kalmanın, dul dolaşmanın ne kadar zor olduğunu.

“Halil denen itin gözü göz değil dikkat et. Bir daha önünü keserse

yerden bir kessek al, fırlat kafasına namussuzun. Oğlum para ile

satıyor gazeteyi, sana ne ırzı kırık de! Var git evine Gümüş’üm. Sen

canını sıkma. Dal kırılmayla kök kurumazmış Hatun Gümüş’üm. Senin

kökün de, dalın da bundan gayrı İsmail. Üzülme. Var git yoluna.

Gümüş, boynunu büktü; “tamam Iraz anam” dedi. Iraz karıyla, bahçe

kapısına doğru konuşa konuşa geldiklerini anlayan İsmail, sessizce

anasından önce eve ulaştı. Anası da eve ulaşınca, İsmail hiçbir şey

duymamış gibi kıvrıldı tahta sedirin üzerine.

Gümüş, oğlunun erkenden yattığını görünce yanına yanaştı. İsmail,

gözlerini kapatıp uyuyormuş gibi yaptı. Gümüş, eğilip oğlunu

koklayarak öptü. Kulağına kısık sesle seslendi;

“Gadasını aldığım oğlum niye erkenden yattın? Bulgur aşı yaptım kalk

da ye hadi. Aç yatma kuzum.”

İsmail, gözünü açmadan mırıldanır gibi; “ben aç değilim” dedi.

Gümüş, kızların yemeğini hazırlamak için ocaklığın başına yöneldi.

İsmail yorgana iyice sokulup sessiz sessiz ağladı. Demek elci Halil,

anasının önünü kesmişti. Demek ki yanığım sana demişti. Yaşım bir

büyük olaydı diye kendi kendine söylendi.

Yumruklarını yüzüne bastırdı. Sinirden vücudu taş kesildi.

Gecenin ilerleyen saatlerine kadar uyumadı. Yorganı başına çekti.

Anası ve bacıları sıra sıra yer yatağında derin uykulara dalınca,

yavaşça yerinden doğruldu, ocaklığa doğru sessizce yürüdü. Duvarda

çakılı çiviye takılmış keskin satırı yavaşça alıp, evin kapısını açtı

ve dışarıya çıktı. Halil’in iki mahalle ötedeki evine doğru yürümeye

başladı. Uzun bir yürüyüşten sonra Halil’in tek katlı eğreti evinin

önünde durdu. Kör bir sokak lambası, sokağı ışıtmaya yetmemişti.

Gecenin karanlığında, İsmail sanki bir çocuk değil, iri yarı bir

savaşçının gölgesini andıran tablo gibi duruyordu.

Sokağın az ilerisinden gelen ayak seslerine kulak kabarttı. Bu kadar

tesadüf olamazdı. Sabaha kadar Halil’in evinin önünde bekleyip, evden

çıkarken yakalayacaktı ama sabaha kadar beklemesine gerek kalmadı.

Halil zil zurna sarhoş, yalpa yaparak evine doğru yürüyordu. O esnada

Halil’de az ilerde sokak lambasının yansıttığı ölgez ışıktan yansıyan

gölgeyi hem de eli satırlı gölgeyi gördü. İçi ürperdi. Korkudan

gözleri yuvalarından fırlayacak gibi oldu. Eve doğru mu yönelsin, ara

sokaklara mı kaçsın, ne yapsın bilemedi. ‘Hadi ara sokaklarda pusuya

yatmış birileri daha varsa?’ Diye düşündü. Ağalara yıllarca ecilik

yapmış, marabaları tarlalara götürüp, sarı sıcakta çalıştırırken çok

hak yemişti. Körpecik kızlara tarlaların izbelerinde çok tacizde

bulunmuştu. Düşmanı çoktu. Karşısına dikilen bu dev gölge de kimdi ki?

Kesin yaptığı kötülüklerden nasibini alanlardan biri karşına geçmiş

canını alacaktı. Nefesinin kesildiğini, bacaklarının korkudan

çözüldüğünü hissetti.

İsmail, satırı tutan elini yarım bir şekilde havaya kaldırarak

Halil’in üzerine doğru yürümeye başladı. Yürüdükçe sanki gölge büyüyor

ve mahalleyi kaplıyor gibi geldi Halil’e. Büyük bir korkuyla üzerine

doğru yürüyenin kim olduğunu çözmeye çalıştı. Karşısında İki kara göz

parlıyordu. Sanki dev Kartal, kanatlarını açmış avına doğru sinsice

süzülüyordu. Gözlerine inanamadı. Karşısında ki ırgat Hakkı’nın oğlu,

kara kuru İsmail’in ta kendisiydi.

Halil, pis pis sırıttı;

“Vay! Vay! Vay! Bir gımık sıpaya bak hele! Hayırdır, bana gözdağı mı

veriyon lan?

İsmail’in kara gözleri sinirden daha da büyüdü. Kararlı bir şekilde

Halil’in üzerine doğru korkusuzca yürüyordu. Son dönemler her fırsatta

Gümüş’ü göz taciziyle rahatsız eden Halil, bu çocuğun, hem de bu

yaşta, gecenin zifiri karanlığında, satır çekmesinin şaşkınlığı

içerisindeydi. İsmail’in gözlerine bir kez daha baktı. Çocuğun gözleri

büyümüş, satırlı eli havaya kalkmış, yavaş yavaş avına yaklaşan bir

aslan gibi geliyordu. Halil’in içi ürperdi. Çocuğun hiç konuşmaması

onu daha da korkutmuştu. Titrek bir sesle yalvarırcasına;

“Akıllı ol yeğenim, ben seni severim! Anan, bacım olur!” diyerek bir

bakıma çocuğun anasına da göz diktiğini itiraf etmiş oldu.

İsmail, kararlıydı ve Halil’in üzerine sinsice hiç konuşmadan

yürüyordu. Halil, medet umar gibi evinden tarafa baktı. Var gücüyle

eve doğru hızla koşmaya başladı. Koşarken, korkuyla karısından yardım

istercesine bağırmaya başladı.

“Rahmaa!

Rahmaaa!”

Halil, evine canını zor attı. İsmail’in satırlı eli havada kaldı.

İntikam duygusuyla, vücudu taş kesilmişti. Sanki dev bir heykel gibi

Halil’in evine doğru baka kalmıştı.

Halil, evinin penceresinde iple gerilmiş basma perdesini yavaşça

aralamış, İsmail gitti mi diye gizli gizli korkudan titreyerek

bakıyordu.

İsmail, sokağın ortasında ürküten bakışlarla duruyordu. Belki de

okuduğu kitaplar ona öldürmeyi değil, kararlı durmayı öğretmişti.

Halil, bir çocuktan sinmiş, bu çocuğun, Şahmeran'dan da tehlikeli

olduğunu anlamıştı. Bu geceden sonra Gümüş’ü görse dahi yolunu

değiştirmeye kararlıydı.

*

İsmail, o günden sonra her sabah açık cezaevine gidiyordu artık.

İbrahim gardiyana, yazara versin diye üç ay boyunca gazete götürdü.

Yine sabahın erken saatlerinde gazetelerini kaptığı gibi soluğu

cezaevinin önünde aldı.

Çocuğu fark eden gardiyan;

“Gel bakalım. Bugün açık görüş günüdür. Şu gazeteleri verdiğim yazar

seni merak ediyor. Hadi gidelim de bugün de kendin ver gazeteni.

Kıymetimi de bil ha! Arada sırada gardiyan emmine gelirken kazan

gevreği getir.” Diyerek, iştahla sırıttı.

İsmail çok sevindi; “Tamam emmi” diyerek cezaevinin açık görüş

bölümüne gitti. Tahta masalarda oturan mahkûm ve görüşçüler ağlaşıp

hasret giderirken, çocuk tek başına ayakta kalmıştı. Şaşkın ve

heyecanlıydı. Kitabını okuduğu yazarın kim olduğuna bakınırken, görüş

bölümünün demir kapısı açıldı. İçeriden uzun boylu gülen gözlü bir

adam, tahta masalara doğru yaklaşırken, mahkûmlar saygı ile

yerlerinden doğrulur gibi yaptılar.

Gardiyan yazara yaklaştı;

“İşte bu çocuk sana gazete getiriyordu” dedi.

İsmail’le yazar göz göze geldiler. İsmail, utangaç mahcup bir tavırla

yazara yaklaştı, elini öpmek istedi. Yazar, şaşkınlığını gizleyemedi

ve oldukça duygulandı. Çocuğa bir baba sıcaklığı ile sarıldı.

Sandalyeyi göstererek;

“Otur yavrum” dedi.

Sonra sevecen bir sesle;

“Adın nedir senin?”

“İsmail”

Yazar, adını söyleyecekti ki. İsmail söze atıldı.

“Ben adını biliyom emmi” dedi.

Yazar, şaşkın bir ifadeyle sordu;

“Nereden biliyorsun?”

“Matbaacı Yusuf emmim de kitapların var. Gazetelerde hep senden söz ediyor.”

Yazar, elini çocuğun omzuna koydu;

“İsmail, her gün getirdiğin gazeteler için teşekkür ederim. Benden

başka hiçbir mahkûma gazete satmadığını sadece bana gönderdiğini

duyunca seni merak ettim.”

İsmail, utanarak gülümsedi;

“Sana ‘komünist’ diyorlar. Ben de seni merak ettim emmi. Yusuf emmi de

kitabın varmış. Her gittiğimde biraz okudum. Ağaçtan, çiçekten,

fakirden fukaradan bahsetmişsin. Acaba bizim gibi, insanlardan

bahsettiğin için mi vatan haini dediler sana? Yoksa biz de mi vatan

hainiyiz? Bizi anlatman suç mu? Onu merak etmiştim. Sattığım

gazetelerden para biriktirdim. Öbür kitaplarını da sahaftan aldım. Her

gece okudum.”

Yazar çok duygulandı.

“Beğendin mi peki?”

“Beğenmez miyim? Çok beğendim. Ama anam kitapları bulup yaktı. Çok ağladım.”

Yazar, bir iç geçirdi.

“Anana sakın kızma. Haftaya yine gel olur mu? Kısa bir süre sonra

başka bir cezaevine sevk edileceğim gitmeden seni yeniden görmek

isterim.”

Çocuk, gülümseyerek “Tamam, gelirim” deyip yazarın elini öptü. Yazar,

çocuğa sarılıp gözlerinden öptü. Vedalaşıp ayrıldılar.

İsmail, haftayı sabırsızlıkla bekledi. Anasına yıkattığı yamalı kısa

pantolonunu, itina ile sildiği yırtık ayakkabısını özenle giydi.

Gazeteye sarılı paketi eline alıp düştü cezaevi yoluna.

Gardiyan, İsmail’i görüş bölümüne getirdi. Gözlerinin içi gülen yazar,

yeni tanıdığı bu çocuğa evladına sarılır gibi sarıldı. Uzunca bir

muhabbetten sonra İsmail, elindeki paketi yazara uzattı.

Yazar şaşkın bir şekilde açtı paketi. İçinde akide şekeri, haşlanmış

yumurta, biraz da yufka ekmek vardı. Bir küçük paket daha… Onu da açan

yazar, el örgüsü Anadolu nakışı ile bezenmiş yün çorabı görünce

gözyaşlarını tutamadı. Sesi titreyerek;

“Hadi bu kıymetli çorap bana gelmiş ama bu yiyecekleri anan sana

hazırlamış ta, sanki bana getirmişsin gibime geldi.” dedi.

Daha sonra yazar da İsmail'e yanındaki paketleri uzattı: “Evine

gidince açarsın oğlum” deyip birbirlerine sıkıca sarılıp vedalaştılar.

İsmail, biraz hüzünle ayrıldı yeni tanıdığı bu yazarın yanından. Bir

daha onu göremeyeceğini düşünüp hüzünlendi.

Eve gitmeye bile sabır gösteremeyen İsmail, uzunca yürüdükten sonra

bir ağaç dibine çöktü. Yazar’ın verdiği paketleri açmaya başladı.

Yazarın, çocuk için gardiyana aldırdığı ayakkabıyı, rüyalarında

görmesi bile hayaldi. Paketin İçinden yepyeni pantolonluk kumaş, kara

şalvar, okul çantası ve bir de kitap çıktı. İsmail sevincinden deliye

döndü. Okul çantasını hevesle açtı. Kalem, silgi ve mahkûmların

yaptığı beyaz boncuktan kuş, resimli kapağı olan birde defter vardı.

Defterin kapağını açtı. Yazarın el yazısı ile yazdığı yazıyı okumaya

başladı.

“Sevgili İsmail,

‘Kitaplarında, ağaçları, çiçekleri yazmışsın, Bize benzeyen insanları

yazmışsın, Biz suç muyuz?’ Diye sorarsın.

Yoksulluğunuz, İsyanlarınız, gözyaşlarınız, yüreğimde yara olur da kanar durur.

Şu kocaman evrende eşitçe, özgürce her şeyi adaletli bir şekilde paylaşmak,

İnsan olanın onurudur.

Ben haksızlığı, zorbalığa karşı direnenleri yazdığım için zindanlarda

yatıyorsam,

Kara beton, pamuk yatak olur bana. Yeter ki kalem tutan ellerim kırılmasın.

Oku sürekli oku, gazete satan, ışık saçan çocuk.

Bol, bol oku…

Kör bakma hayata… Her şeyi gözlemle, yüreğini sıkma hiçbir şeye.

Öğrenerek ve öğreterek üstesinden gelirsin karanlığın. Kendini önemse.

İçine attıklarını yaz kâğıtlara.

Kim bilir belki ben de seni okurum ileri zamanlarda. Sevgiyle öpüyorum

gözlerinden Çukurovalı İsmail’im.”

İsmail gözyaşlarını tutamıyordu. Yerinden doğruldu. Gazetelerini ve

Yazarın armağanlarını eline alıp Adana'nın  işlek sokaklarına doğru

yürüdü.

Yazıyoor, yazıyor!

Amerikan altıncı filosunu, hükümetin coşkuyla karşıladığı yazıyor!

Yazıyoor, yazıyor!