Kasaba Görünümlü Mersin’den Metropol Kent Mersin’e (18)

Mersin siyasetine yön veren Başkan Kaya Mutlu’nun başarı öyküsü

Abone Ol

Bu başlıkta yayımlanan önceki yazılarımı yazının sonundaki “Yazarın Diğer Yazıları” bölümünden okuyabilirsiniz.

SOSYAL DEMOKRATLARIN BEKLEDİĞİ BİRLEŞME NİHAYET GERÇEKLEŞMİŞTİ.

2 Kasım 1985 tarihinde gerçekleştirilen Kurultayla Halkçı Partinin adı Sosyaldemokrat Halkçı Parti olarak değiştirilmiş, bir gün sonrada SODEP kendini feshederek, SHP’ye katılmıştı. “Halkçı Parti ile SODEP’in birleşme sürecinden SHP oluşumuna” başlığıyla ilk bölümü 31 Mart 2025 tarihinde yayımlanan 4 bölümlük yazı dizisinde her iki sosyal demokrat partinin tek çatı altında birleşme sürecini detaylı bir biçimde yazmıştım. Bu başlıktaki yazı dizisinin bu ve bundan sonraki bölümlerinde ise 1987 Milletvekili ve 1989 Yerel Seçimlerinde SHP’de yaşanan gelişmeleri hatırlatmaya çalışacağım.

MERSİN’DE “ÇİFTLİK SİYASETİ” ÖN PLANA ÇIKMAYA BAŞLAMIŞTI.

SHP oluşumuyla birlikte Ülke genelinde olduğu gibi Mersin’de de siyaset hareketlenmiş, gözü TBMM olanların hedefi 1987 Kasımında yapılacak Milletvekili Genel Seçimleri olmuştu. Bizler ise çiftlikte siyasetimizi sürdürerek, çevremizi canlı tutmaya çalışıyorduk. Bir yandan da delege seçimlerine ağırlığımızı koyarak, İl ve İlçe Yönetimlerinde söz sahibi olma uğraşı veriyorduk. 29 Kasım 1987 tarihinde gerçekleştirilecek Genel Seçimlerin Milletvekili aday listelerini belirlemek amacıyla SHP tüm üyelerin katılımıyla 1 Kasımda ön seçim yapmıştı. Mersin Milletvekili ve SHP Genel Sekreteri Fikri Sağlar’ın ön seçimde 1. Sıradan çıkması için üye bazında çalışmalara başlamıştık. 1987 Milletvekili Seçimi SHP’nin ilk sınavı olması açısından da büyük önem taşıyordu. SHP’den milletvekilli olabilmek için Mersin ve Tarsus İlçelerinden oluşan 1. Bölgeden 36 aday adayı ön seçim için başvuru yapmıştı. Kayıtlı 30.Bin civarındaki üyenin oy kullanabileceği 1. Bölge ön seçimine 9.623 üye katılmıştı. Mersin Milletvekili Fikri Sağlar aldığı 3.729 oyla liste başı olarak ön seçimi kazanmıştı. 2. Sırada Ekin Dikmen 3. Sırada ise Ethem Cankurtaran yer almıştı. Ön seçimin ilk üç sırasında Tarsuslu aday olmamasından dolayı Tarsus İlçesinden oy getirmesi amacıyla İstemihan Talay kontenjan adayı gösterilmişti. İstemihan Talay SHP’nin 1.Bölgede 1. Parti çıkması durumunda milletvekili seçilebilecekti. Eski İçel olarak tanımlanan Erdemli, Silifke, Anamur, Gülnar ve Mut İlçelerinden oluşan 2. Bölgeden ise 3 Milletvekili seçilecekti. Mersin Genelinde ANAP % 36, SHP % 34, DYP ise % 17,6 oy almıştı. Mersin Merkez ile Tarsus İlçesinden oluşan 1. Bölgede SHP % 37,77 oy oranıyla 1. Parti olmuş, bu sonuçla da; SHP’den Fikri Sağlar, Ekin Dikmen ve Ethem Cankurtaran ile kontenjan Adayı gösterilen İstemihan Talay Milletvekili seçilmişlerdi. .ANAP ise % 36,56 oy oranıyla 1. Bölgede 2 Milletvekilliği kazanmıştı. 3 Milletvekilinin seçildiği 2. Bölgede SHP milletvekili çıkaramamış, 3 milletvekili de ANAP listesinden seçilmişti. Mersin siyasetine Kaya Mutlu’nun “Çiftlik Politikası” damgasını vurmaya, siyasette kendisini hissettirmeye başlamıştı. Artık hedefte 1989 Yerel Seçimleri vardı. Tüm planlar ve çalışmalar buna göre yapılıyor, programlanıyordu.

HEDEFTE 1989 BELEDİYE SEÇİMLERİ VARDI.

29 Kasım 1987 Milletvekili Seçimleri geride kalmıştı. Mersin Merkez İlçede 1. Parti olan SHP’nin Mersin Belediye Başkanlığını kazanmasına kesin gözle bakılıyordu. Bu nedenle SHP içerisindeki Partililerin hedefi 26 Mart 1989 tarihinde yapılacak Yerel Seçimlerdi. Bu amaçla da 1988 Yılı içerisinde gerçekleştirilecek Parti içi seçimler büyük önem taşıyordu. Zira 1989 Belediye Seçimlerini yeni seçilecek İl ve İlçe Örgütleri yapacaktı. Merkez İlçe Başkanı Av. Yalçın Toroğlu’nun sağlık sorunları nedeniyle istifası sonrasında İlçe Sekreteri Hüseyin Özer İlçe Başkanı olmuştu. Mahalle ve köylerde yapılacak delege seçimlerinin akılcı bir taktikle kazanılmasının planları yapılmış, birçok mahalle ve köyde mükerrer kaydı olan ve Kaya Mutlu Ekibine muhalif olan malum kişilerin oyunlarını bozacak bir yöntem belirlenmişti. Tüm mahalle, köy ve beldelerde delege seçimlerinin aynı gün ve saatte yapılması kararı İlçe Yönetim Kurulunda alınmıştı. Bu yöntemle mükerrer oy kullanımının önüne geçilebilecekti. Diğer bir ifadeyle her kim olursa olsun, öncelikle kendi mahallesi veya köyünde delege olmaya çalışacak, başka mahallelerdeki mükerrer kayıtlarında oy kullanmaya zaman bulamayacaktı. Bu yöntem tutmuş, planlamada tam isabet sağlanmıştı. O tarihlerde en kıdemli yargıcın başkanı olduğu 7 kişiden oluşan Mersin Merkez İlçe Seçim Kurulunda SHP Temsilcisi olarak görev yapıyordum. Merkez İlçe delege seçimlerde bazı bilinen malum şahısların olası yasa dışı icraatları bu sayede İlçe Seçim Kurulundan geri dönebilecekti. Bir yandan işi sıkı tutuyor, şansa bırakmıyor, diğer yandan da siyaseti çiftliğe taşıyanların her geçen gün artması için yeni yöntemler geliştiriyorduk. 1984 Belediye Başkanlığı seçimini kaybettiğimizde çiftlikteki o ünlü dut gölgesinde 3-5 kişi kalmıştık. Başkan Kaya Mutlu, Halkçı Parti İl Başkanı Mustafa Uçar, İl Yöneticisi Hakan Kıroğlu, İlçe Yönetim Kurulu Üyeleri Ahmet Uçar, Hüseyin Özer, Oktay Mutlu, eski sendikacı Nusret Kendirci, Belediyede memur olarak çalışmaya devam eden Halil Hasdemir ve Ben. Günlerce hiç konuşmadan birbirimize bakışmıştık. Siyasetin Ülke genelinde hızlı gelişimi ve sonrasında da SODEP ile birleşme sürecinden SHP oluşumuna geçiş üzerimizde pozitif etki yaratmış, bu durum siyasete kaldığımız yerden devam etmemize de büyük ivme ve canlılık kazandırmıştı. 1984 Yılında 3-5 kişi kaldığımız dut gölgesine 1988 Yılında sığamaz olmuştuk.

“YEMEK BAHANE, SOHBET İSE ŞAHANEYDİ”

Her cumartesi günü Çiftlikte yemek yapmaya, konukları ağırlamaya başlamıştık. Önceleri Kendimiz ve yakın dostlarımız için 10-15 kişiye yetecek sayıda yapmaya başladığımız yemekler Parti Camiasında hızla duyulmuştu. Bir cumartesi gelen Partili ertesi hafta 3-4 kişiyle birlikte yemeğe katılıyordu. Yemek sonrasında ise Başkan Kaya Mutlu ile uzun uzun siyasi sohbetler yapılıyordu. Yerel Seçimler yaklaşırken cumartesi yemeklerine katılım yüzlerce kişiye ulaşmıştı. Cumartesi günleri Çiftlikte yaptığımız yemek işi baya tutmuştu, tutmasına da konuklara yetecek yemek yetiştirmek, tabak-çatal-kaşık sandalye, masa temin etmek de bir hayli zorlaşmaya başlamıştı. Bir yandan yemekler yeniyor, bir yandan da yeni gelenlere bahçede/çiftlikte çalışan elemanlarca servis yetiştiriliyordu.

SHP MERSİN BELEDİYE BAŞKAN ADAYININ BELİRLENECEĞİ ÖN SEÇİME 9 ADAY ADAYI BAŞVURMUŞTU.

Artık zaman Partiye kayıtlı tüm üyelerin oy kullanacağı Mersin Belediye Başkan Adayını belirleyecek ön seçime odaklanma zamanıydı. Atatürk Lisesinde tüm üyelerin katılımıyla yapılan Ön Seçime Kaya Mutlu, Melik Gazi ve Yüksel Burkutoğlu ile birlikte bilinen/tanınan 9 aday adayı başvurmuştu. Başkan Adayı olabilmek için mücadele eden 9 aday adayından ön seçimi açık ara farkla kazanan Kaya Mutlu SHP’nin Mersin Belediye Başkan Adayı olmuştu. Ancak ön seçimi kazandıktan 2 sonra Ağabeyi Orhan Fikri Mutlu’yu kaybetmiş, sevinç yerini hüzne bırakmış, morallerde bir hayli bozulmuştu. 6 Şubat 1981 tarihinde bıraktığı Mersin Belediye Başkanlığını 3.kez kazanabilmek için yürüteceği propaganda faaliyetlerindeki en büyük kozu ise Belediyeye personel alımıydı. 1981 tarihinde Belediye Başkanlığından ayrıldığında Mersin’in merkez ilçe nüfusu 225.000, Belediyede çalışan personel sayısı ise 4.300’dü. 1989 Yılında ise Mersin’in merkez ilçe nüfusu takriben 410.000 kişi civarındaydı. Belediyede ise 890 çalışan kalmıştı. (1990 Nüfus sayımında Mersin Merkez İlçe nüfusu 422.357 kişi olarak sayılmıştı.) Üretken Belediyecilik anlayışı ve önce insan temasıyla yapacağı ilk icraatını Belediyeye personel alımı olarak belirlemiş ve bu vaadini de “5.000 AİLEYE İŞ, 25.000 KİŞİYE GÜVENCE” sloganıyla afişlere yansıtmıştı. Amacı Belediyenin hemen hemen tüm hizmetlerini geçmişte olduğu gibi Belediyenin kendi personeli ve Belediyenin iş makinaları ile yapmaktı.

26 Mart 1989 Pazar günü yapılan Yerel Seçimlerde SHP’nin Mersin Belediye Başkan Adayı Kaya Mutlu bu seçimde de % 52 oranında oy alarak, 3. Kez Belediye Başkanı seçilmişti. ANAP’ın Adayı mevcut Belediye Başkanı Okan Merzeci ise % 31 oy alabilmişti. Kaya Mutlu kazandığı her seçim sonrasında Yüzde 50’nin üzerinde oy oranıyla seçildiğini vurgular, Halkın yarısından fazlasının kendisine oy verdiğini ifade ederdi. Diğer bir deyişle Halk çoğunluğuna her zaman önem verir, bağımsız Belediye Başkan Adayı olmaya da karşı çıkarak, “Arkamda Parti Bayrağı olmazsa aday olmam” sözünü her konuşmasında özellikle söylerdi.

Devam Edecek Münif APARI