DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, Mersin'in karşı karşıya olduğu ciddi kuraklık ve tarımsal su krizi sorununu Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya yönelttiği soru önergesinde Ekmen, Ağustos 2024-Temmuz 2025 dönemini kapsayan kuraklık haritasında Mersin'in "şiddetli kuraklık" kategorisinde gösterildiğini ve Akdeniz bölgesinin iç kesimleriyle birlikte Türkiye'nin en kritik kuraklık riski taşıyan illerinden biri haline geldiğini vurguladı.
Mersin'in Su Arz Güvenliği Kritik Eşikte
Ekmen, Bakan Yumaklı'ya yönelttiği önergede, yetersiz yağışlar, artan sıcaklıklar ve azalan yeraltı suyu rezervleri gibi faktörlerle birlikte baraj ve gölet doluluklarının düştüğüne, nehir debilerinin azaldığına dikkat çekti. Bu durumun, sulama gerektiren tarım üretimi, hayvancılık, içme suyu arzı ve doğal ekosistemler üzerinde doğrudan baskı oluşturduğunu belirtti. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün iklim sınıflandırmalarında Mersin'in 'kurak/az nemli' iklim tipine sahip iller arasında gösterildiğini hatırlatan Ekmen, Mersin Büyükşehir Belediyesi ve MESKİ gibi yerel yönetim birimlerinin de su arz güvenliğinde kritik tehlike uyarılarında bulunduğunu aktardı. İçme suyu şebekesi kaçakları, kayıp-su oranları ve su yönetim sistemlerinin verimliliği gibi unsurların sürdürülebilir su arzı açısından zayıf halkalar olduğu yönündeki değerlendirmeleri paylaştı.
Su Yönetimi Politikalarının Yeniden Düzenlenmesi Gerekiyor
Mersin'in su krizini önlemek için çözüm önerileri sunan Ekmen, akademik çalışmaların da Mersin'in kuraklık şiddetinin iklim normlarının çok altında olduğunu ve bitki örtüsü sağlığı ile su varlığı açısından riskler taşıdığını ortaya koyduğunu belirtti. Bu nedenle Mersin'de kuraklığın tarım, içme suyu arzı, yerel ekonomi ve halk sağlığı üzerindeki etkilerinin net biçimde ortaya konulması, su yönetimi politikalarının ve yatırım planlama süreçlerinin bu riskleri gözeterek yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurguladı.
"1 Metreküp Su Boşa Akmamalı" Çağrısı
Köy ziyaretlerinde Silifke'deki su yetersizliğinin gündeme geldiğini hatırlatan Ekmen, Silifke Cambazlı Köy Muhtarı Mehmet Uslu'nun beyanına göre Aksuvat Barajı'ndan gelen suyun tarımsal tesislerin ihtiyacını karşılamadığını ve çiftçilerin zor durumda kaldığını aktardı. Aksuvat Barajı'nda azalan su için önlem alınması gerektiğini belirten Ekmen, Kapreli Mahallesi örneğinde olduğu gibi boşa akan suların baraja aktarılması, kışın boşa akan suların üretim alanlarına yönlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Toroslar'da Susama bölgesinde yılda 500 litreye yakın suyun boşa aktığına dikkat çekerek, bu suların barajlar ve tarım alanlarına yönlendirilmesi için DSİ Genel Müdürü Mehmet Akif Balta'ya daha önce yaptığı çağrıyı yineledi.
Ekmen'den Bakan Yumaklı'ya Kapsamlı Sorular
Mersin Milletvekili Ekmen, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya yanıtlaması istemiyle verdiği önergede şu sorulara yer verdi:
-
Mersin iline ait son beş yıllık yağış ortalamaları ile “normal” yağış değerleri arasındaki fark nedir? İlçelere göre dağılım nasıl gösterilmektedir?
-
Aynı dönemde, baraj, gölet ve yeraltı suyu rezervlerinin doluluk oranlarında ne kadar düşüş yaşanmıştır? Hangi su kaynaklarının kritik düzeyde azaldığı tespit edilmiştir?
-
İçme suyu ve tarımsal sulama için kullanılan su arz kapasitesi ve talep verileri nedir? Özellikle sulama suyu talebinin ne kadar kısmı karşılanmaktadır?
-
MESKİ ve diğer ilgili birimlerin su kaybı (kayıp – kaçak) verileri nasıldır? Bu kayıpları azaltmaya yönelik yatırımlar hangi aşamadadır?
-
Kuraklığa dayanıklı tarım ürünleri, bitki türleri ve sulama yöntemleri (örneğin damla sulama, yağmur hasadı) ile yerel çiftçilerin adaptasyonu konusunda Bakanlığın özel bir planı var mıdır?
-
Yeraltı suyu çekimleriyle ilgili izin, denetim ve tahsis durumu nasıldır? Özellikle su tablolarının geri çekilmesine yol açan işlemler resmi verilerle izlenmekte midir?
-
Kuraklık nedeniyle halk sağlığı riskleri, içme suyu kalitesi sorunları ve tarımsal ürün veriminde düşüşler gözlenmiş midir? Bu konuda yapılmış saha çalışmaları veya resmi analizler var mıdır?
-
Mersin için hazırlanan kuraklık erken uyarı sistemi, su kaynaklarını izleme altyapısı (sensör, istasyon, uydudan izleme gibi) ve kriz yönetimi planı mevcut mudur? Varsa ne zaman yürürlüğe girmiştir?
-
Tarım ilaçlama, yapılaşma, sanayi faaliyetleri gibi ek stres faktörlerinin su kalitesi ve su miktarına olan etkileri incelenmiş midir?
-
Su kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını sağlamak için Bakanlık ve yerel yönetimler arasında koordinasyon mekanizmaları nelerdir? Bu çerçevede yapılmış yasal düzenlemeler veya politika değişiklikleri var mıdır?
