Eğitimci-Yazar ve muz üreticisi Kazım Kılınç, Türkiye’de muz üretim maliyetlerinin hızla arttığını, buna karşın alım fiyatlarının düşüş eğiliminde olmasının üreticileri endişelendirdiğini söyledi. Kılınç, “Bir kilogram muzun üretim maliyeti 32 TL civarında. Ancak alım fiyatlarının 35 TL’ye kadar gerilemesi üreticiyi zarara sürüklüyor” dedi.
Hasat döneminin Eylül, Ekim ve Kasım aylarında yoğunlaştığını belirten Kılınç, “Bu aylarda fiyatlar sürekli düşüyor. Türkiye’de muz üretiminin yaklaşık yüzde 70’i Eylül–Ocak döneminde gerçekleşiyor. Buna rağmen ithalatın sürmesi, yerli üreticilerin pazar payını olumsuz etkiliyor” diye konuştu.
Muz Üretimi 25 Yılda 12 Kat Arttı
Türkiye’de 2000 yılında 64 bin ton olan yıllık muz üretimi, 2025 itibarıyla 800 bin tona yükseldi. Aynı dönemde 200 bin tonluk ithalat yapıldı ve toplam tüketim 1 milyon tona ulaştı. Bugün muz sektörü, yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım hacmi ve 1 milyon kişinin geçim kaynağı konumunda bulunuyor.
Kılınç, “Uzun yıllar boyunca muz fiyatı ortalama 1 dolar seviyesindeydi ve üretici bu fiyatla ayakta kalabiliyordu. Ancak gübre, enerji ve işçilik giderleri son dönemde iki-üç kat arttı. Bugün 35 TL olan alım fiyatı maliyetleri bile karşılamıyor” ifadelerini kullandı.
Üreticilerden Destek Çağrısı
Kılınç, üreticilerin sorunlarının çözümü için sivil toplum kuruluşları ve ziraat odalarının girişimlerini sürdürdüğünü belirtti.
Anamur-Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş de üreticilerin taleplerini farklı platformlarda dile getirerek çözüm arayışlarını sürdürdüklerini söyledi.
Üreticilerin öne çıkan talepleri şöyle:
-
Gümrük Vergisi: İthal muzda uygulanan yüzde 7’lik verginin yeniden yüzde 148,5’e çıkarılması, ton başına alınan 600 dolarlık maktu verginin ise 1350 dolara yükseltilmesi talep ediliyor.
-
Zincir Marketler: Market raflarında yerli muza belli oranlarda yer verilmesi için yasal düzenleme isteniyor.
-
Tarımsal Krediler: Muz seralarına yönelik modernizasyon kredilerinin yeniden başlatılması, üreticilerin altyapı yenilemelerine destek sağlayacak.
-
Muz İhtisas Gümrüğü: Kalite kontrol süreçlerinin etkin işlemesi amacıyla Mersin Limanı’nda Muz İhtisas Gümrüğü kurulması öneriliyor.
“Yerli Muz Stratejik Bir Ürün”
Mersin’in Mut ilçesinden eski Ekonomi Bakan Yardımcısı Mustafa Sever’in geçmişte yerli muz üretiminin gelişimine önemli katkılarda bulunduğunu hatırlatan Kılınç, “Sayın Sever’in bugün de üreticilerin yanında olacağına inanıyoruz” dedi.
Kılınç son olarak, “Artan üretim kapasitesiyle iç piyasayı büyük ölçüde karşılayan yerli muz sektörü, ülke ekonomisi için stratejik öneme sahip. Bu sektörün ayakta kalması hepimizin ortak sorumluluğu” ifadelerini kullandı.
