Mersin siyasetine yön veren Başkan Kaya Mutlu’nun başarı öyküsü

Bu başlıkta yayımlanan önceki yazılarımı yazının sonundaki “Yazarın Diğer Yazıları” bölümünden okuyabilirsiniz.

1 AĞUSTOS 1975: BELEDİYEDEKİ ÇALIŞMA YAŞANTIM BAŞLIYOR.

Öğrencilik yıllarımın sonrasında kalıcı olmayı hedeflediğim, siyasetime de uygun düşecek çalışma yaşantıma 1 Ağustos 1975 tarihinde Mersin Belediyesinde iş başı yaparak, başladım. İş başı yaptığım tarihte 21 yaşındaydım. Başkan Kaya Mutlu, makam odasında bulunan Babamın hem meslektaşı hem de Karayolları 5. Bölge Müdürlüğünden çalışma arkadaşı olan Fen İşleri Müdürü Ali Köklü’ye Beni tanıttıktan sonra Fen İşleri Müdürlüğünde göreve başlayacağımı belirterek, eğitimime uygun bir görevlendirme yapmasını söylemişti. Ali Köklü, Fen işleri Müdürlüğüne bağlı Numarataj Amirliğinde görev yapacağımı, Ekim ayında yapılacak Genel Nüfus Sayımına Başkanın çok önem verdiğini, sayılacak her fazla kişinin Mersin Belediyesinin İller Bankasından alacağı maddi katkı demek olduğunu belirterek, dağınık bir durumda olan Şubenin tarafımca toparlanarak, Kent genelinde çalışmalara ivedilikle başlamamız talimatını vermişti. Öncelikle mevcut sokakları gösterir 1/5.000 ölçekli imar planını edinerek ve sayıları oldukça fazla olan şube elemanlarına konunun ciddiyeti ve önemini anlatarak, numarataj çalışmalarına başladık. 5.000’lik İmar Planını bölgelere ayırarak, hep birlikte Kent bütününe dağıldık ve yeni açılan sokakları numaralandırarak, haritaya işledik, yeni yapılmış konutlara da numara verme işlemlerini gerçekleştirdik. Hızlı bir biçimde yeni açılan sokakların eksik numaraları sipariş edildi ve sonrasında da yerlerine takıldı. Amaç, numarasız sokak, konut ve iş yeri bırakmamaktı. Yeni açılan sokaklarında yer aldığı mahalle ve sokakları gösterir haritayı Nüfus Sayımı öncesi İl Nüfus Müdürlüğüne teslim etmiş, Kenti bir anlamda sayıma hazır hale getirmiştik. İl Sayım Komitesinde de Mersin Belediyesini temsilen görev almış, Numarataj Amirliği personeli de olası aksaklıklara karşı anında müdahale edebilmek için sayım günü İl Nüfus Müdürlüğü bünyesinde görevlendirilmişti.

MERSİN’İN NÜFUSU 1975 YILINDA % 34,74 ARTIŞ GÖSTERMİŞTİ

Kısa zamanda yaptığımız çalışmalar olumlu sonuçlanmıştı. 1970 Yılında 112.982 olan Mersin’in Merkez ilçe nüfusu 1975 Genel Nüfus Sayımında % 34,74 artışla 152.236’ya yükselmişti. Bu nüfus artışı yıllık % 7 gibi bir artış oranına karşılık geliyordu. Ülke nüfusunun yıllık % 4-5 civarında arttığı dikkate alındığında bu oran yadsınamayacak kadar yüksek bir orandı. Nüfus Sayımının hemen sonrasında çalışmalarımıza ara vermeden devam etmiş, 1980 Nüfus sayımına kadar da adresi tespit edilmemiş hane bırakmamayı hedeflemiştik. Yoğun bir biçimde sürdürdüğümüz Numarataj çalışmaları sonucunda 1980 Yılında yapılan Nüfus Sayımında Mersin’in Merkez İlçe nüfusu bu kez % 42 artışla 216.308’e ulaşmıştı. Bu artış daha önce % 7 olan yıllık ortalama artışın yıl bazında % 8,4’e yükseldiğini göstermişti.

MERSİN, ŞANTİYE KENT GÖRÜNÜMÜYLE YENİDEN İNŞA EDİLİYOR, KASABA GÖRÜNÜMLÜ KENTTEN MODERN KENT GÖRÜNÜMÜNE EMİN ADIMLARLA İLERLİYORDU.

Yeni alınan otobüslerle Belediyenin toplu taşımadaki varlığı iyice hissedilmeye başlanmış, iş makinaları parkı yeni alınan modern araçlarla oluşturulmuş, Belediyenin araç ve iş makinalarının bakım ve onarımlarını gerçekleştirecek Makina İkmal Atölyeleri hizmete girmişti. Amaç, Belediyenin hizmet verdiği araçların bakım ve onarımlarını kendi olanaklarıyla kendi atölyelerinde gerçekleştirmekti. Bunun yanı sıra ilk etapta günde 100 Ton, sonraki yıllarda da günde 200 ton ilavesiyle toplamda günde 300 ton üretim yapabilen Asfalt Şantiyesi Deliçay Mevkiinde kurulmuştu. Asfalt Şantiyesinde üretilen asfalt Belediyenin kendi Finişerleriyle seriliyor, Belediye bu sayede dışa bağımlı olmadan hizmet üretebiliyordu. Belediyeye alınan personellerle tüm bu çalışmalar 2 yıl gibi kısa bir sürede Belediyenin kendi olanaklarıyla yapılmış, Mersin “ŞANTİYE KENT” görünümüyle yeniden inşa edilmeye başlanmıştı. Bu çalışmalarla “KASABA GÖRÜNÜMLÜ MERSİN’DEN, MODERN KENT MERSİN’E” hızla yol alınmaya başlanmıştı.

1976 YILINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ANKETLE MERSİN’İN SOSYO-EKONOMİK KÜLTÜREL YAPISI ORTAYA ÇIKARILDI.

Başkan Kaya Mutlu deneyimli bir planlamacı olarak istatistiki bilgilere büyük önem veriyordu. Bu amaçla Mersin’e daha iyi hizmet verebilmek için hazırlanacak yeni projelere yol göstermesi/ışık tutması için Kentin Sosyo-ekonomik kültürel yapısını araştıracak bir anket çalışması başlatılması talimatını tarafıma vermişti. Bu çalışma için geçici olarak 150 anketör işe alınmıştı. Bu çalışma Kamuoyu araştırmaları yapmak üzere aldığım eğitimi uygulayabileceğim bulunmaz bir fırsattı. Araştırmayı gerçekleştireceğimiz 1976 Yılı ortalarında Mersin Merkezde 45.Bin hane bulunuyordu. % 10 örnekleme metoduyla 4.500 hanede yüz yüze görüşerek gerçekleştireceğimiz anket için saha çalışmasına çıkacak anketörlere tarafımdan eğitim verilmişti. Deneklere, hanede yaşayan nüfustan, hanenin hangi aralıklarda gelir elde ettiği, hane nüfusunun yaş ve eğitim durumları, elektrik ve su aboneliği, atık sularını kanalizasyon veya fosseptikle mi çözümledikleri, Belediyeden öncelikle hangi hizmetleri bekledikleri ve hali hazırda verilen hizmetlere karşı memnuniyetleri gibi sorular yöneltilmişti. Anket yapılan hiç bir haneye siyasi eğilimi, ya da hangi partiye oy verdiği ya da vereceği gibi sorular sorulmamış, bu sayede de deneklerin rahat bir biçimde sorulara yanıt vermesi sağlanmıştı. Saha çalışmasından gelen formların günlük olarak dökümleri yapılıyor, sonuçlar cetvellere işleniyordu. İki aylık çalışma sonucunda Kentin sosyo-ekonomik kültürel yapısı ortaya çıkarılmıştı. Anket çalışmasında çıkan sonuçlara Bakanlıklar ve Genel Müdürlükler nezdindeki proje taleplerimizde de yer verilmişti. O tarihlerde belki de daha çok nüfus ve alana sahip Belediyelerin yapamadığı çok geniş kapsamlı bir araştırma Mersin Belediyesince gerçekleştirilmişti. Bu çalışma Benim için de çok büyük bir deneyim olmuş, bunun yanı sıra Belediye çalışmalarını daha yakından tanıma ve izleme olanağını bulmamı da sağlamıştı.

5 HAZİRAN 1977 TARİHİNDE YAPILAN MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİNDE CHP 1. PARTİ OLMUŞTU.

5 Haziran 1977 tarihinde yapılacak Milletvekili Genel Seçimler öncesi Mersin Cumhuriyet Meydanındaki CHP mitingine 120 Bin katılmıştı. Bu miting o yıla kadar Mersin’de gerçekleştirilen en geniş katılımlı ve coşkulu miting olmuştu. Mersin’in o tarihlerdeki nüfusu ise 180.Bin civarındaydı. Mitinge katılanlar CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit’e yoğun bir biçimde destek ve moral vermişlerdi. Halkın mitinge olan yoğun ilgisi Mersin Belediyesince verilen hizmetlerin Mersin Halkına olumlu biçimde yansımasının da açık bir göstergesiydi. CHP, 1977 Seçimlerinde çok partili dönemdeki rekor oy oranına ulaşmıştı. CHP % 41,38 oy oranıyla 213, AP ise % 36,89 oy oranıyla 189 milletvekili çıkarmıştı. CHP, 1977 Yılından bugüne değin Türkiye Genelinde bu oy oranına tekrar ulaşamadı. Mersin İl Genelinde ise CHP % 45, AP ise % 39 oranında oy almıştı.

DELEGE YAPISININ SAĞLIKSIZ OLMASI NEDENİYLE 1977 YEREL SEÇİMLERİ İÇİN ÖN SEÇİM YAPILMAMIŞTI.

11 Aralık 1977 tarihinde yapılacak Yerel Seçim öncesinde Mersin CHP’de Parti içi işler hayli karışıktı. 1973 Yılındaki ön seçimi kaybeden Bülent Olgun, sonraki yıllarda Mersin Merkez İlçe Başkanı olmuştu. O yıllarda CHP’nin ön seçimlerinde Partinin İlçe Delegeleri oy kullanabiliyorlardı. Bu gerçeği iyi bilen İlçe Başkanı Bülent Olgun yapılan İlçe Delegeliği seçimlerini manipüle ederek, tüm delegelerin Belediye Başkan Adaylığı ön seçiminde kendisine oy verecek biçimde seçilmelerini sağlamıştı. Mersin Merkez İlçenin delege yapısındaki bu sağlıksız ve taraflı durum CHP Genel Merkezine de iletilmişti. Konunun Genel Merkeze duyurulmasında İlçe Yönetim Kurulu Üyeleri Karaisali Köyü Muhtarı Abdülbaki Gökçel, Çavak Köyü Muhtarı İbrahim Türkmen ve Hamzabeyli Köyü Muhtarı Kemalettin Erdoğan etkin rol oynamışlar ve Bülent Olgun ekibinden ayrı hareket ederek, Kaya Mutlu’dan yana taraf olmuşlardı. Abdülbaki Gökçel 1995 Yılında DSP’den Mersin Milletvekili seçilerek, TBMM de görev yapmıştı. Mersin Merkezde ise İl Gençlik Kolu Başkanı Ahmet Tekniker, Sevkiyatçı Tüccarlar Yalçın Tunçak, Sungur Tokay, Disk Genel-İş Mersin Şube Başkanı Nusret Kendirci, Malatyalı Müteahhit/siyasetçi Melik Gazi, Gazeteci Tankut Tufan ile Mersin Barosunun tanınan/saygı duyulan Avukatları Doğan Er, Yalçın Toroğlu, Şinasi Develi ve Şengün Erdoğan da Kaya Mutlu ekibinde yer almışlardı. İlçe delege yapısındaki sağlıksız ve taraflı oluşum nedeniyle Kaya Mutlu CHP Genel Merkezine çağrılmış, ön seçim yapılması durumunda Bülent Olgun’un delegelerin tamamının oylarını alacağı belirtilmiş, bu nedenle de Mersin’de ön seçim yapılmayacağı, Başkan ve Meclis Üyeleri Adaylarının da merkez yoklaması yöntemiyle belirleneceği kendisine söylenmişti.

Devam Edecek

Münif APARI